Bátadagar á Breiðafirði 2 júlí 2016

Félag áhugamanna um Bátasafn Breiðafjarðar á Reykhólum (FÁBBR) í samvinnu við Báta- og hlunnindasýninguna á Reykhólum (BogH), gengst nú fyrir bátahátíð súðbyrtra trébáta á Breiðafirði í níunda sinn þann 2 júlí nk.

Eigendur trébáta eru hvattir til að mæta með báta sína. Í ár er gert ráð fyrir þægilegri og stuttri dagleið þannig að litlir bátar ættu ekki að eiga í neinum vandræðum að taka þátt.

Föstudagur 1. Júlí.  Safnast saman.

Ráðgert er að þáttakendur safnast saman á Reykhólum á föstudaginn 1 júlí. Flóð er um kl. 17 og þá er gott að setja bátana niður í höfninni á Reykhólum, þaðan sem farið verður í siglinguna daginn eftir.

 Laugardagur 2. Júlí.

Á laugardagsmorgun verður haldið frá Reykhólum um kl. 10

Áætlunin er að sigla til Akureyja en Akureyjarbændur, Lilja Gunnarsdóttir og Birgir Bjarnason hafa verið svo vinsamleg að bjóða bátafólkið velkomið að stíga á land og skoða sig um. Ef veður og aðstæður bjóða er möguleiki á að lengja ferðina að Fagradal á Skarðströnd.

Akureyjar eru eyjaklasi sem liggur um 5 km úti fyrir Skarðsströnd og svipaða vegalengd frá Reykhólum, nokkru utan við mynni Gilsfjarðar. Í klasanum eru um 30 eyjar og grashólmar. Akureyjar þóttu fremur þægilegar til búskapar miðað við aðrar Breiðafjarðareyjar og var helsta ástæða þess sú að þær eru skammt frá landi.

 Á árunum 1907-1927 fengust af Akureyjum að meðaltali 50 kg. af hreinum dún, 30-40 vorkópar og svipuð tala af haustkópum, um 10 þúsund lunda kofur (pysjur) og 18-20 kýrfóður af töðu. Talnaglöggir geta reiknað hvað þetta er að núvirði en ljóst er að Akureyjar voru og eru kostajörð.

Háflóð er um kl. 18 um kvöldið þannig að þeir sem vilja geta tekið báta sína upp við ferðalok. Gera má ráð fyrir að ferðin taki um 5-6 klst. 

Um kvöldið verður haldið sameiginlegt grill við hús Báta og hlunnindasýningarinnar, sem leggur til grill og kol og húsnæði til að matast í.

Hinir landsfrægu stuðboltar og bræður Bergsveinn og Hlynur Snær Theodórssynir munu síðan skemmta fram eftir nóttu. Bræðurnir eru af breiðfirskum ættum og langafi þeirra Gísli Bergsveinsson var bóndi í Akureyjum 1927-32.

Að sjálfsögðu ráða aðstæður, sjávarföll og veður, mestu um hvernig siglingarnar verða og áætlunin getur því breyst ef aðstæður krefjast. Siglingin verður undir stjórn manna sem þekkja vel til aðstæðna við Breiðafjörð.

Formaður hvers báts er ábyrgur fyrir því að nauðsynlegur öryggisbúnaður sé fyrir hendi um borð. Vinsamleg tilmæli eru að allir þáttakendur verði með bjargbelti og að sem flestir bátar séu búnir björgunarbátum. 

Björgunarsveit Landsbjargar á Reykhólum, Heimamenn, mun verða með í för með nýjan og öflugan bát okkur til halds og trausts.

Allir súðbyrðingar er velkomnir og við viljum hvetja sem flesta til að nýta sér þetta tækifæri til siglingar um þetta fallega umhverfi.

Mjög góð aðstaða fyrir minni báta er á Reykhólum og einnig er mjög góð aðstaða fyrir ferðamenn í Reykhólasveit. Sjá nánar  á www.visitreykholahreppur.is/.

Gisting í Reykhólahreppi;  http://www.visitreykholahreppur.is/page/34171/

Gisting í Dalasýslu; http://www.dalabyggd.is/ferdathjonusta/gisting/

Báta- og hlunnindasýningin verður opin. http://visitreykholahreppur.is/page/34165/.

Frekari upplýsingar veita: Harpa Eiríksdóttir, info@reykholar.is,  s: 894-1011 og

Sigurður Bergsveinsson, sberg@isholf.is, s: 893-9787

Það gerist ekki á hverjum degi að sjósettur er nýbyggður súðbyrðingur.

Ráðgert er að sjósetja nýjan súðbyrtan bát í Kópavogshöfn á laugardaginn 7. maí nk.

Byggingasaga þessa báts er um margt sérstök.

Félag áhugamanna um bátasafn Breiðafjarðar á Reykhólum (FÁBBR) hefur staði fyrir námskeiðahaldi í gerð súðbyrðinga í samvinnu við Iðu fræðslusetur. 

Tilgangur námskeiðanna er að viðhalda þekkingu í gerð og vinnubrögðum við smíði slíkra báta sem hafa verið smíðaðir allt frá landnámi og byggja á smíðahefð víkingaskipanna. 

Hafliði Már Aðalsteinsson skipasmíðameistari frá Hvallátrum á Breiðafirði og Eggert Björnsson bátasmiður hafa annast kennslu á námskeiðunum.

Í byrjun árs 2012 hannaði Hafliði og teiknaði bát sem er byggður á hefðbundnum breiðfiskum hlunnindabátum en aðeins breiðari og dýpri en þeir voru.  

Hafliði notaði síðan hönnunina á 6 námskeiðum sem haldin voru frá því í febrúar árið 2012 og fram í mars 2013. Alls tóku um 50 menn þátt í námskeiðunum. Lagður var kjölur að bátnum og hann síðan fullbyrtur og sett í hann 4 bönd. 

Síðan hefur ekkert verið unnið í bátnum þangað til í vetur (2016) að Hafliði og Eggert tóku sig til og kláruðu að smíða bátinn og setja niður vélbúnað og fullgera hann.

Sturla Jóhannsson frá Öxney á Breiðafirði keypti bátinn og hefur gefið honum nafnið Öxney. Bátinn hyggst Sturla nota við hefðbundnar hlunnindanytjar við Breiðafjörð.

Óskað hefur verið eftir því að Hafliði Aðalsteinsson skipasmíðameistari og formaður FÁBBR komi til Noregs og smíði dæmigerðan breiðfirskan bát, fjögurra manna far.

Vinfastur sem smíðaður var af félagsmönnum FÁBBR  er slíkur bátur, sjá mynd.

Búið er að fjármagna verkefnið og stefnt að því að þetta geti orðið að veruleika vorið 2017.

Þetta er mikill heiður fyrir Hafliða og óskum við honum til hamingju með þetta.

Hanus Jensen, skipasmiður frá Færeyjum, smíðað færeyskan bát í Noregi árið 2014 og nú er komið að Hafliða.

Sjá hér frétt frá Noregi.

Hurra! Norsk Kulturråd har bevilget kr 120.000 til museet for å få båtbygger Haflidi Adalsteinsson fra Island hit til museet for å bygge en tradisjonsbåt fra Island. https://www.facebook.com/kystensarvmist/photos/a.1442572019297681.1073741828.1442567939298089/1765586946996185/?type=3&theater

Fyrsta námskeiðið í smíði trébáta á árinu eru nú (26-27 febrúar 2016) haldið húsnæði Iðu fræðsluseturs (idan.is)  að Vatnagörðum 20 í Reykjavík en námskeiðið er haldið í samvinnu Iðu fræðsluseturs og FÁBBR. Þáttakendur að þessu sinni eru 8. Kennarar eru sem fyrr Hafliði Aðalsteinsson skipasmíðameistari og Eggert Björnsson bátasmiður.

Verkefnin að þessu sinni er kennsla í viðgerð á gömlum bát og frágangur á nýjum bát.

Eldri báturinn er bátur sem Valdimar Ólafsson (1906-1939) í Hvallátrum (afabróðir Hafliða) smíðaði árið 1934 fyrir Júlíus Sigurðsson(1876-1961) á Litlanesi á Barðaströnd og var báturinn yfirleitt kallaður Litlanesbáturinn og var hlunnindabátur á Litlanesi í áratugi. Hafliði er að vinna að endurbyggingu bátsins fyrir Hilmi Bjarnason stjórnarmann í FÁBBR.

Sigurjón Árnason (1923-2010) skipasmiður í Flatey, afi Hilmis, smíðaði á árunum um og eftir 1950 fjóra báta eftir Litlanesbátnum; Andvara, Bjarma, Hring og Múlabátinn. Þessir bátar eru allir til í dag og eru allir nema Andvari í mjög góðu ástandi.

Myndir frá námskeiðinu eru í myndaalbúmi. http://www.batasmidi.is/photoalbums/277391/

Eins og fram koma hér á síðunni í september þá bættist vélasafn Þórhalls Matthíassonar frá Litlabæ í Skötufirði við Báta- og hlunnindasýninguna á Reykhólum.

Nú hefur safnið verið skrá eftir upplýsingum frá Þórhalli.

Ýmislegt fróðlegt kemur í ljós við skráningu safnsins.

Vélarnar eru alls 102 af 42 tegundum og eru framleiddar í 8 löndum. Ekki er vitað um aldur allra vélanna en af þeim sem vitað er um er elsta vélin frá 1926 og sú yngsta frá 2001. Notkun vélanna hefur verið mjög fjölbreytt en um 80% eru báta- eða ljósavélar. Vélarnar koma víða að, rúmlega helmingur er af Norðurlandi og um þriðjungur af Vestjörðum, Breiðafirði og Vesturlandi.

Í haust var unnið að því að gera húsnæði tilbúið fyrir sýninguna og gekk það vel og í vor verður safnið sett upp ásamt merkingum.

Við viljum hvetja alla áhugamenn að gera sér ferð á Reykhóla næsta sumar og skoða þetta stór merka safn.

Hér á eftir fylgja nokkrar töflur fyrir áhugasama að skoða betur.

Sindri afhentur Bátasafni Breiðafjarðar til eignar og varðveislu.

Sindri var smíðaður árið 1936 af Valdimar Ólafssyni í Hvallátrum fyrir Jón Þórðarson og Snæbjörn Jónsson á Stað á Reykjanesi. Á þessum tíma var tvíbýli á Stað en síðar(1949) byggði Jón nýbýlið Árbæ .

Sindri er smíðaður úr eik og furu og skráður 2,5 brl. Var upphaflega með 5 ha Skandia vél, árið 1946 var sett í bátinn 8 ha. Skandia vél, 1983 var sett í bátinn 8 ha Sabb vél og 1995 10 ha Sabb vél sem er í bátnum í dag.

Sindri var notaður af Staðar og Árbæjar bændum í áratugi við hlunnindanytjar og flutninga á vörum og fólki.

Sindri hefur verið geymdur í uppsátri á Vesturnesi við höfnina á Stað.

Árið 1962 kaupir Guðmundur Theódórsson á Laugalandi við Þorskafjörð bátinn og notar hann við hlunnindanytjar o.fl.  Árið 1990 gerði Guðmundur bátinn upp og hefur síðan haldið honum mjög vel við.

Á Bátadögum 2015 sigldi Guðmundur ásamt gestum á Sindra í hópi báta í blíðu veðri. Að því loknu afhenti Guðmundur Bátasafninu Sindra til eignar og varðveislu.

Sindri var hafður til sýnis á Báta- og hlunnindasýningunn fram á haust en nú hefur verið gengið frá honum til vetrardvalar í naustinu þar sem hann hefur verið geymdur undanfarin 80 ár.

Fleiri myndir af Sindra eru í myndaalbúmum.

Þórhallur Matthíasson sem er Vestfirðingur að uppruna, alinn upp í Skötufirði í Ísafjarðardjúpi, og búsettur á Akureyri hefur safnað og gert upp bátavélar í tugir ára. Árið 2007 opnaði Þórhallur sýningu á safninu á Akureyri.

Að undanförnu hefur Þórhallur verið að leita að framtíðarstað fyrir safn sitt. Fyrir stuttu komust á viðræður forsvarsmanna Bátasafns Breiðafjarðar og Þórhalls um hvort möguleiki væri á að safn Þórhalls myndi geta átt sér framtíðarstað á Reykhólum.

Eftir að við höfðum ráðfært okkur við félaga okkar hjá Báta- og hlunnindasýningunni ehf. (BogH) var ákveðið að þiggja þessa rausnarlegu gjöf Þórhalls og búa henni veglegan stað í kjallara húsnæðis BogH.

Safnið var síðan í framhaldinu flutt frá Akureyri í vikunni (16-17 sept.) til Reykhóla og þurfti tvo stóra flutningabíla undir safnið sem telur um 150 vélar og annan búnað sem tengist vélum í bátum. Margar vélanna eru gangfærar. Safninu var komið fyrir til bráðabirgða innan um báta og aðra sýningarmuni í BogH.   

Veturinn verður notaður til að undirbúa húsnæðið, leggja í gólf, mála og koma rafmagni og öðru í gott horf.

Næst vor verður sýningin svo sett upp í samvinnu við Þórhall og verður hún með hans nafni. Þórhallur hefur haldið skrá yfir alla munina og er saga þeirra flestar einnig aðgengileg.

Það má því segja að næst vor samanstandi  BogH í raun af 3 sýningum;  Bátasafn (súðbyrðinga), Hlunnindasafn og Vélasafn. Það er ósk okkar og von að þetta auki aðsókn að safninu.

Myndir af sýningu Þórhalls á Akureyri og af flutningunum í vikunni má sjá í myndaalbúmi.

Bátadagar 2015 tókust með miklum ágætum og átti gott veður sinn þátt í því.

Alls tóku sex bátar þátt að þessu sinni, Baldur, Bjargfýlingur, Gustur, Kári, Ólafur og Sindri og þáttakendur voru um 25 talsins.

Við sem að þessari hátíð súðbyrðingsins stöndum hefðum kosið að fleiri hefðu komið með báta sína og siglt með okkur en það er töluverð fyrirhöfn að koma með bátana og við höfum skilning á því að svo varð ekki að þessu sinni. Vonandi verða fleiri næst.

Við hjá FÁBBR og Báta- og hlunnindasýningunni viljum þakka öllum þeim sem hjálpuð okkur að gera þessa hátíð jafn góða og raun bar vitni.

Mikið hefur birst af myndum á vefnum og umfjöllun um Bátadagana og eru krækjur á það hér að neðan.

Reykhólavefurinn: 

http://reykholar.is/frettir/Einstok_blida_a_Batadogum_2015_-_urmull_mynda/

http://reykholar.is/myndasofn/myndir/179/

Báta- og hlunnindasýningin:

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=666927983441856&id=313189945482330

Goddur:

https://www.facebook.com/goddur55/media_set?set=a.10153479256586907.1073741935.537701906&type=3&pnref=story

Haukur Sigvaldason:

https://www.facebook.com/shaukur/media_set?set=a.10205641638138283.1073742002.1173871807&type=3

https://www.facebook.com/shaukur/media_set?set=a.10205667421462850.1073742003.1173871807&type=3&pnref=story